Drie oplossingen
Bevorderen instroom lerarenopleiding
De toename van de instroom op de lerarenopleidingen tussen 2016 en 2020 is 142% voor voltijdstudenten en 300% voor deeltijdstudenten. De meeste absolute winst zit in de initiële opleiding, maar er is ook relatief veel winst te behalen in de deeltijdopleiding.
Zijinstromers in het beroep leraar
Ook het aantal zijinstromers groeit: van slechts enkelen in 2016 tot 824 in 2020. Hierdoor is de verwachte toename van de personeelstekorten in het primair onderwijs nu minder hoog dan vorig jaar werd verwacht. De effecten van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) op de zijinstroom zijn in deze cijfers nog niet zichtbaar.
Goed werkgeverschap
Van de leraren die in 2018 in het primair onderwijs startten, had 9% een jaar later de sector verlaten. Dat aantal neemt af: in 2013 verliet 22% van de startende leraren binnen het jaar het onderwijs. Over het algemeen zijn startende leraren tevreden met hun baan in het onderwijs. De inhoud van hun werk beoordelen zij met een 7,8, de organisatie ook met een 7,8 en het werken in het onderwijs met een 7,6.
Samen opleiden en professionaliseren
Schoolbesturen werken in regionale verbanden samen met lerarenopleidingen voor het opleiden en begeleiden van leraren. In deze partnerschappen, voortkomend uit het programma Samen Opleiden & Professionaliseren, worden studenten opgeleid en begeleid in een zogeheten Opleidingsschool. In juni 2021 waren er 43 partnerschappen in het primair onderwijs. De ruim 2000 scholen in deze partnerschappen representeren 60% van het totale aantal leerlingen in het primair onderwijs.
Het aantal pabostudenten dat opgeleid wordt in een opleidingsschool, is sinds 2018 gestegen van 35% naar ruim de helft van alle pabostudenten (deeltijd en voltijd) in 2020. De ambitie is om in 2030 100% van studenten aan de lerarenopleiding te laten werken in een opleidingsschool.
Kweekvijvers voor schoolleiders
Kweekvijvertrajecten kunnen de instroom van schoolleiders in het primair onderwijs vergroten. Talentvolle medewerkers volgen dan een traject speciaal gericht op leiderschap. Zo kunnen zij kennismaken met het schoolleidersvak. Eén op de vijf schoolleiders heeft een kweekvijvertraject gevolgd toen zij startten als (adjunct-)directeur.
Minder ziekteverzuim en minder WW-uitstroom
Het ziekteverzuim onder het onderwijzend personeel in het primair onderwijs was in 2018 even hoog als in 2017 (6%). De instroom in de WW vanuit het primair onderwijs is erg laag: van de in totaal 170.000 medewerkers was de instroom slechts 2.516 in 2018 (1,5%).
Anders organiseren
De afgelopen twee jaar zijn er 5.000 fte's aan onderwijsondersteunend personeel bijgekomen in het primair onderwijs. Dit betekent dat in de school een andere verdeling van werkzaamheden kan worden gemaakt, waardoor leraren meer tijd krijgen voor bijvoorbeeld onderwijsontwikkeling. Ook het inzetten van vakdocenten kan hierbij helpen, bijvoorbeeld voor muziek- of bewegingsonderwijs.